Od zarania dziejów ludzkość korzysta z natury w celu leczenia chorób. Ponad jedna trzecia obecnie stosowanych leków opiera się na substancjach wytwarzanych przez organizmy żywe. Prowadzone są bardzo liczne badania, w celu rozpoznania nowych gatunków organizmów, nowych substancji chemicznych przez nie produkowanych i nowych zastosowań znanych substratów. Nie tylko dotyczy to roślin zwykle stosowanych w ziołolecznictwie. Są to zarówno mikroorganizmy, nawet te żyjące w głębinach mórz, grzyby, również te żyjące na futrze leniwca czy nawet owady – ich larwy, poczwarki i osobniki dorosłe po kręgowce, jak płazy czy gady. Często jad i toksyny w odpowiednich ilościach podane choremu okazują się bardzo ważnymi lekami, stosowanymi w leczeniu raka czy chorób neuropochodnych.
Niestety wiele z gatunków i ich siedlisk szybko zmniejsza swoje populacje, część z nich jest zagrożona wyginięciem, a niektóre już wymarły. Sporo gatunków czeka jeszcze na odkrycie, szczególnie w ekosystemach bardzo wrażliwych i zmniejszających swoje areały.
Według WWF populacje dzikich zwierząt spadły o ponad dwie trzecie w ciągu mniej niż 50 lat, podczas gdy Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) szacuje, że prawie jedna trzecia wszystkich gatunków jest zagrożona wyginięciem.
Wśród tych organizmów, są również te, wykorzystywane w farmacji, bądź co do których nie znamy jeszcze zastosowania.
Tak szybka utrata bioróżnorodności, a jednoczesne wręcz uzależnienie farmacji od niej wymaga uważnych analiz już nie tylko ze względów etycznych i samej ochrony przyrody ale również ze względów strategicznych firm.
Małgorzata Maliszewska
Business Developmnent and Sustainability Manager
Zależność firm od bioróżnorodności i zagrożenia dla nich wynikające z jej utraty są ważnym elementem raportowania niefinansowego zgodnie z Dyrektywą o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju CSRD i Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju ESRS – E4 “Bioróżnorodność i Ekosystemy”.
Zagrożenia dla bioróżnorodności w różnych rejonach świata i w różnych miejscach pozyskiwania zasobów naturalnych są zróżnicowane i o odmiennym natężeniu. Mogą to być efekty związane ze zmianami klimatu, zanieczyszczeniami, przekształceniami siedlisk czy nadmierną eksploatacją. Wydaje się być zatem istotne by firmy farmaceutyczne weryfikowały miejsca istotnego swojego styku z naturą i sprawdzały poziom występujących zagrożeń.
Część z gatunków pozyskiwanych na cele farmacji w różnych krajach podlega ochronie prawnej, w innych w niedługim czasie może znaleźć się na listach gatunków zagrożonych objętych ochroną. Również te kwestie mogą mieć istotne znaczenie w trakcie raportowania niefinansowego.
Przykładem takiego organizmu mogą być porosty np. płucnica islandzka Cetraria islandica, znana powszechnie jako porost islandzki. Jest to porost szeroko wykorzystywanych w farmacji, w różnych popspolicie dostępnych lekach wspierających leczenie układu oddechowego, jak również w ziołolecznictwie. W Polsce ze względu właśnie na masowy zbiór w tym celu oraz spadek liczebności wywołany głównie przez zanieczyszczenie powietrza został on umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski z klasyfikacją VU, czyli gatunek narażony na wymarcie. Płucnica islandzka jest w Polsce objęta ochroną częściową na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów. Na jej pozyskanie i ręczny zbiór plech konieczne jest zezwolenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska bądź Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
W podobny sposób w Polsce ochronie podlega wiele roślin stosowanych w farmacji i ziołolecznictwie.
Analiza zależności naszej firmy od bioróżnorodności i zagrożeń wynikających dla niej oraz regulacji prawnych i społecznych ma kolosalne zatem znaczenie podczas sprawozdawczości niefinansowej. Ma to przede wszystkim też znaczenie przy analizie strategicznej firmy i budowaniu scenariuszy radzenia sobie z ryzykiem prowadzenia biznesu.
Jeżeli obawiasz się, że Twój biznes może być mocno uzależniony od bioróżnorodności, skontaktuj się z nami. Wspólnie zweryfikujemy ryzyka, zastanowimy się nad ich waloryzacją i adaptacją do nich.
Małgorzata Maliszewska
Business Developmnent and Sustainability Manager
